Θεσμοß: Διασφαλßστε πρþτα τη στÞριξη των επιχειρÞσεων και μετÜ μιλÜμε για συντÜξεις
Της ΔÞμητρας ΚαδδÜ
Το σημεßο-κλειδß, σýμφωνα με διπλωματικÝς πηγÝς, στις διαπραγματεýσεις που θα λÜβουν χþρα εξ αποστÜσεως τις επüμενες εβδομÜδες για το μεγÜλο "deal" αναφορικÜ με τις συντÜξεις εßναι η δυνατüτητÜ της κυβÝρνησης να αποδεßξει üτι θα Ýχει το "δημοσιονομικü χþρο" για τις παροχÝς που θεωροýν σημαντικÝς οι θεσμοß. ΔηλαδÞ για κινÞσεις üπως εßναι η μεßωση της φορολογßας στις επιχειρÞσεις και γενικüτερα στοχευμÝνα μÝτρα που τονþνουν τον ιδιωτικü τομÝα και την ανÜπτυξη…
Αν η κυβÝρνηση δηλαδÞ αποδεßξει üτι υπÜρχει υπÝρβαση απü το στüχο του 3,5% του ΑΕΠ, τÝτοια που να καλýπτει επαρκεßς στοχευμÝνες παρεμβÜσεις, τüτε θα υπÜρχουν πιο πολλÝς πιθανüτητες να καμφθοýν (εν μÝρει Þ ακüμη και συνολικÜ) οι ενστÜσεις για το θÝμα των συντÜξεων, εξηγοýν πηγÝς στις ΒρυξÝλλες.
¼πως επισημαßνεται στις διαπραγματεýσεις που ολοκληρþθηκαν χθες στην ΑθÞνα, (σ.σ. εν μÝσω αναταραχÞς για την διαρροÞ του ΑΜΠΕ περß συμφωνßας για τις συντÜξεις που εν συνεχεßα διÝψευσε κυβερνητικÞ πηγÞ, Ýγινε κατανοητü üτι η επßτευξη του στüχου για πρωτογενÝς πλεüνασμα στο 3,5% δεν αμφισβητεßται. Οýτε καν απü το ΔΝΤ.
Ωστüσο, οι δανειστÝς δεν αποδÝχονται üτι υπÜρχει επαρκÝς δημοσιονομικü περιθþριο (σ.σ. το μüνο που συμφþνησαν στην ΑθÞνα εßναι για το κοστολüγιο των μÝτρων Τσßπρα και αυτü με κÜποιες αποκλßσεις).
Ωστüσο, θεωρεßται üτι τα αντßμετρα 2019- 2020 (που Ýχουν αξßα 3,8 δισ. ευρþ και μποροýν να εφαρμοσθοýν ως αντßβαρο για την περικοπÞ αφορολογÞτου συντÜξεων) εßναι πÜρα πολý σημαντικÝς και στοχευμÝνες παρεμβÜσεις. ΚÜποιοι εκ των θεσμþν πιστεýουν μÜλιστα üτι εßναι σημαντικüτερες για το μÝλλον της χþρας απü τη μßα μη περικοπÞ των "παλαιþν" συντÜξεων.
Υπενθυμßζεται üτι απü την ΔΕΘ ο κ. Τσßπας εξÞγγειλε κÜποια απü τα αντßμετρα (μεßωση φορολογßας επιχειρÞσεων, μεßωση ΕΝΦΙΑ, κοινωνικÝς παροχÝς κλπ). ΥπÜρχουν üμως και αλλÜ που δεν ειπþθηκαν (üπως εßναι η μεßωση της φορολογßας φυσικþν προσþπων, της εισφορÜς αλληλεγγýης αλλÜ και η αýξηση του ΠρογρÜμματος Δημοσßων Επενδýσεων).
Τα σενÜρια για τις συντÜξεις
¼σο για τα σενÜρια για τις συντÜξεις Ýχουν üλο και λιγüτερο, σýμφωνα με πληροφορßες, στο επßκεντρο τους το ζÞτημα της αναβολÞς του μÝτρου. Και τοýτο για μßα σειρÜ απü παρÜγοντες.
¸να τÝτοιο σενÜριο δεν θεωρεßται üτι εßναι σκüπιμο üχι μüνο στο εσωτερικü (για πολιτικοýς λüγους üχι μüνο της κυβÝρνησης αλλÜ ακüμα και της αντιπολßτευσης), αλλÜ και στο εξωτερικü: θεωρεßται üτι μεταφÝρει το πρüβλημα προς το χρüνο των Ευρωεκλογþν. Και τοýτο τη στιγμÞ που αυτü που επιχειρεßται εßναι το θÝμα ΕλλÜδα να μην ξαναβρεθεß στο "κÜδρο" της Ευρþπης για πολλοýς μÞνες
¸τσι, στο "τραπÝζι", πÝραν του βασικοý σεναρßου πλÞρους κατÜργησης του νüμου Κατροýγκαλου στο σκÝλος του παλαιþν συνταξιοýχων (δηλαδÞ να μην καταργηθεß η προσωπικÞ διαφορÜ), υπÜρχουν ενδιÜμεσα σενÜρια που συζητοýνται σε πολιτικü επßπεδο (αλλÜ επισÞμως δεν Ýχουν τεθεß για πολιτικÞ διαπραγμÜτευση).
Το επιχεßρημα της ΕλληνικÞς κυβÝρνησης στο δημοσιονομικü πεδßο εßναι üτι η περικοπÞ των συντÜξεων θα προκαλÝσει πÜρα πολý σημαντικÜ και κοινωνικÜ και οικονομικÜ ζητÞματα, καθþς οι συντÜξεις - σχεδüν στο σýνολü τους – μετατρÝπονται σε κατανÜλωση, Üρα σε τüνωση της ζÞτησης και της οικονομßας. Και κατÜ συνÝπεια σε τüνωση και των φορολογικþν εσüδων και της ανÜπτυξης. ΜÜλιστα Ýχει κατατεθεß και σχετικüς πßνακας απü τον Υπουργü Οικονομικþν Ευκλεßδη Τσακαλþτο στους θεσμοýς.
Το διαρθρωτικü ζÞτημα, δηλαδÞ το 2ο μÝτωπο στο πεδßο των συντÜξεων εßναι μακροχρüνιο. ΣυνδÝεται με τη βιωσιμüτητα του ασφαλιστικοý και του χρÝους. Σýμφωνα με κυβερνητικÝς πηγÝς δεν τοποθετÞθηκαν οι θεσμοß κατÜ την τριÞμερη παρουσßα του στην ΑθÞνα.
Ωστüσο οι κυβερνητικÝς πηγÝς δεν απÝκλεισαν αυτü να συμβεß μÝσα στις επüμενες εβδομÜδες. ΔηλαδÞ να Ýχουν ενστÜσεις για πιθανÝς διαρθρωτικÝς παρενÝργειες της μη περικοπÞς των συντÜξεων. Με Üλλα λüγια να εκτιμÞσουν üτι επηρεÜζει τη βιωσιμüτητα του ασφαλιστικοý συστÞματος και Üρα τη βιωσιμüτητα του χρÝους (üπως αυτÞ αποτυπþθηκε σε συμφωνßα του προηγοýμενου Ιουλßου στο Eurogroup).
Επιχεßρημα της ΕλληνικÞς πλευρÜς εßναι üτι καθþς το μετρü του 2019 αφορÜ αποκλειστικÜ στους παλιοýς συνταξιοýχους, για λüγους θνησιμüτητας, η επßδρασÞ του σε δημοσιονομικü επßπεδο θα φθßνει üσο περνοýν δεκαετßες. ¢ρα, εκτιμοýν, δεν θα δημιουργεß μακροχρüνιο δομικü Þ διαρθρωτικü πρüβλημα. ΜÜλιστα Ýχουν δοθεß στους θεσμοýς πßνακες που δεßχνουν τις προβολÝς ανÜ δεκαετßα σε βÜθος χρüνου Ýως το 2060.
Το ζÞτημα αυτü μÝνει να φανεß πως θα εξελιχθεß το επüμενο διÜστημα σε επαφÝς που θα Ýχουν πλÝον σε πολιτικü επßπεδο (EWG και Eurogroup). ΑλλÜ μÝνει επßσης να φανεß και μßα "παρενÝργεια" που το τελευταßο διÜστημα Ýχει αρχßσει να γßνεται κατανοητÞ στα γραφεßα του Υπουργεßου Εργασßας. ¼πως Ýγραφε το "ΚεφÜλαιο" της προηγοýμενης εβδομÜδος, μßα διατÞρηση της προσωπικÞς διαφορÜς για τους παλαιοýς συνταξιοýχους μπορεß να δημιουργÞσει θÝμα Üνισης μεταχεßρισης παλαιþν και νÝων. Αυτü, μπορεß να Ýχει Üλλες επιπτþσεις με σημαντικü δημοσιονομικü αντßκτυπο στο μÝλλον...
Η διαπραγμÜτευση στην ΑθÞνα
Χθες τα "φþτα" συγκÝντρωσε το θÝμα των συντÜξεων και η επισÞμανση κυβερνητικÞς πηγÞς üτι "αυτü που Ýγραψε το ΑΜΠΕ δεν μπορεß να εßναι αλÞθεια, αυτü που διεξÜγεται εδþ δεν εßναι διαπραγμÜτευση, δεν θα μποροýσαν οι θεσμοß να διαφωνÞσουν Þ να συμφωνÞσουν". Ο λüγος για το δημοσßευμα του ΑΜΠΕ, το οποßο επικαλοýμενο ευρωπαúκÝς πηγÝς μετÝδωσε πως οι δανειστÝς θεωροýν βιþσιμο το ασφαλιστικü σýστημα της ΕλλÜδας (δηλαδÞ δεν θεωροýν διαρθρωτικü αλλÜ δημοσιονομικü μÝτρο την περικοπÞ των συντÜξεων το 2019) και δεν αποκλεßουν την πιθανüτητα οι μειþσεις στις συντÜξεις να μην εφαρμοστοýν.
Η κυβερνÞτη πηγÞ επισÞμανε üτι στην ΑθÞνα δεν λαμβÜνεται καμßα απüφαση, γßνεται ανταλλαγÞ απüψεων. Βεβαßως, üπως εξηγοýν παρÜγοντες των διαπραγματεýσεων προφανþς και – ατýπως – συζητÞσεις γßνονται. Ωστüσο, αναμÝνεται επιπλÝον δημοσιονομικÜ στοιχεßα ακüμη και για το 2018 αλλÜ και για το 2019. Και τοýτο διüτι το 2019 εßναι "Κλειδß" για τις συντÜξεις και Ýτσι πρÝπει να οριστικοποιηθεß ο δημοσιονομικüς χþρος...
Αυτü που χθες επιτεýχθηκε εßναι να υπÜρξει σýγκλιση αναφορικÜ με την κοστολüγηση των μÝτρων που εξÞγγειλε ο Πρωθυπουργüς στην ΔΕΘ. Αποκλßσεις παραμÝνουν και οι διαπραγματεýσεις θα συνεχιστοýν.
ΜÜλιστα, μπορεß το τελικü "μεßγμα" αντßμετρων να εßναι Üλλο απü αυτü που προαναγγÝλθηκε στην Θεσσαλονßκη. Αυτü θα εξαρτηθεß απü το ποια μÝτρα θεωροýνται πιο σημαντικÜ, αλλÜ και απü τον δημοσιονομικü χþρο.
Η θÝση των θεσμþν θα αποτυπωθεß στην Ýκθεση του Νοεμβρßου. Θα υπÜρχουν και συστÜσεις για την πορεßα των μεταρρυθμßσεων.
Η θÝση των θεσμþν
ΑλλÜ και οι θεσμοß της ΕΕ στην κοινÞ "δÞλωση κλιμακßων μετÜ την πρþτη μετα-προγραμματικÞ αποστολÞ στην ΕλλÜδα" αναφÝρουν üτι συζητÞθηκε η δημοσιονομικÞ κατÜσταση και οι προοπτικÝς της üπως αυτÝς θα ενσωματωθοýν στο προσχÝδιο προûπολογισμοý αλλÜ και η απομεßωση των κüκκινων δανεßων. ΑναφÝρεται επßσης üτι η 1η Ýκθεση σε καθεστþς ΕνισχυμÝνης Εποπτεßας θα ανακοινωθεß τον ΝοÝμβριο μαζß με τις φθινοπωρινÝς εκτιμÞσεις της Κομισιüν.
