Οι εισαγγελεßς εßχαν προειδοποιÞσει
Για «νομοσχÝδιο που θα επιφÝρει γενικÞ ελευθÝρωση των κρατουμÝνων και θα οδηγÞσει σε ακýρωση δικαστικþν αποφÜσεων» Ýκαναν λüγο απü το 2015 οι εισαγγελεßς μÝσω της ενþσεþς τους. Ο νüμος üμως ψηφßστηκε και σκληροß ποινικοß αφÝθηκαν ελεýθεροι.
ΕλÜχιστοι το 2015, μεταξý αυτþν και η κυβÝρνηση, Ýδωσαν σημασßα στην προειδοποßηση των εισαγγελÝων, οι οποßοι μÝσω της ενþσεþς τους Ýκαναν λüγο «για νομοσχÝδιο που θα επιφÝρει γενικÞ ελευθÝρωση των κρατουμÝνων και θα οδηγÞσει σε ακýρωση δικαστικþν αποφÜσεων», üταν επρüκειτο να ψηφιστεß ο πολυσυζητημÝνος πλÝον νüμος Παρασκευüπουλου, οι συνÝπειες του οποßου συνεχßζουν να προκαλοýν αντιδρÜσεις και να τραυματßζουν το αßσθημα δικαιοσýνης των πολιτþν.
Ο νüμος αυτüς, παρÜ τις τροποποιÞσεις που δÝχθηκε στη συνÝχεια, πÝρα απü τις χωρßς διÜκριση πρüωρες αποφυλακßσεις ακüμα και σκληρþν κακοποιþν και βαρυποινιτþν –πολλοß απü τους οποßους ξαναÝκαναν τα ßδια–, προβλÝπει κι Üλλες ευκολßες για να βγαßνουν οι κρατοýμενοι, αφαιρþντας, üπως λÝνε οι ßδιοι, απü τους δικαστÝς τη δυνατüτητα να ελÝγχουν και να αξιολογοýν το ποιος πρÝπει να βγει και ποιος üχι.
Βαρυποινßτης... 36 μηνþν
Η πρüσφατη περßπτωση του βαρυποινßτη Αριστεßδη Φλþρου, που βγÞκε μüλις 36 μÞνες μετÜ τον εγκλεισμü του στη φυλακÞ, αν και εßχε καταδßκη σε 21 χρüνια για κατÜχρηση εκατομμυρßων εις βÜρος του Δημοσßου και πρüσθετη ποινÞ 13 ετþν ως ηθικüς αυτουργüς απüπειρας ανθρωποκτονßας, αποκÜλυψε πως ο λεγüμενος νüμος Παρασκευüπουλου συνεχßζει να στοιχειþνει τις κυβερνητικÝς επιλογÝς στα ευαßσθητα θÝματα της ασφÜλειας των πολιτþν, πυροδοτþντας αντιδρÜσεις και πολιτικÝς αντιπαραθÝσεις.
Ο Αριστεßδης Φλþρος, üπως και πολλοß Üλλοι σαν κι αυτüν, βγÞκε ýστερα απü Ýκτιση μüλις του ενüς πÝμπτου της ποινÞς και προσκομßζοντας, üπως λÝει ο νüμος, πιστοποιητικü πως Ýχει αναπηρßα πÜνω απü 67% απü ψυχικÞ Þ Üλλη νüσο. Οπως ανακοßνωσε η Ενωση Δικαστþν και ΕισαγγελÝων, οι δικαστÝς δεν εßχαν –και δεν Ýχουν– απü τον νüμο ευχÝρεια, σε αυτÝς τις περιπτþσεις, να εμποδßσουν την Ýξοδο του κρατουμÝνου.
ΜετÜ τα πολλαπλÜ κροýσματα βαριÜς υποτροπÞς κρατουμÝνων, που αδιÜκριτα βγÞκαν απü τις φυλακÝς αξιοποιþντας τις διατÜξεις αυτοý του νüμου, ακüμα και ο εμπνευστÞς του, καθηγητÞς του Ποινικοý Δικαßου Νßκος Παρασκευüπουλος, δÞλωσε πως η ανÜγκη ορισμÝνων αλλαγþν εßναι απαραßτητη, ωστüσο, υπερασπßστηκε –και πÜλι– το νομοθÝτημÜ του, επικαλοýμενος, πÝραν των Üλλων, την κατÜσταση που επικρατοýσε στις ελληνικÝς φυλακÝς και την αναγκαιüτητα αυτÝς να αδειÜσουν.
Βεβαßως, η λογικÞ να αδειÜζουν οι φυλακÝς με νüμο, üταν δεν πÝφτει σε αυτÝς καρφßτσα, εßναι μια πρακτικÞ τüσο παλιÜ αλλÜ και τüσο πρüσφατη, που ξεκßνησε το 2008 για να συνεχιστεß απü üλους τους μετÝπειτα υπουργοýς της Δικαιοσýνης, που μüλις τα πρÜγματα ζüριζαν στις φυλακÝς, με νüμο Üνοιγαν την πüρτα. ΠοτÝ üμως αδιÜκριτα και για üλους, Þπιους και σκληροýς κρατουμÝνους. Ο νüμος Παρασκευüπουλου Ýδωσε τη δυνατüτητα της αποφυλÜκισης σε üλους, βαρυποινßτες, επικßνδυνους, υπüτροπους με τα γνωστÜ αποτελÝσματα. Πριν απü λßγες ημÝρες, στις 28 Αυγοýστου, κι ενþ η αποφυλÜκιση Φλþρου Þταν ψηλÜ στην επικαιρüτητα, ξαναφÝρνοντας στη δημüσια συζÞτηση τον λεγüμενο νüμο Παρασκευüπουλου και τις επικρßσεις για την ακολουθοýμενη τα τελευταßα χρüνια πολιτικÞ στο κρßσιμο τομÝα της αντιμετþπισης του εγκλÞματος και της ασφÜλειας των πολιτþν, Ýληξε ο χρüνος εφαρμογÞς αυτοý του νüμου σε ü,τι αφορÜ τις διατÜξεις του για πρüωρες αποφυλακßσεις.
Συνεχßζουν, üμως, να ισχýουν πολλÝς ρυθμßσεις του, üπως εκεßνες που οδÞγησαν στην αποφυλÜκιση Φλþρου με τα πιστοποιητικÜ αναπηρßας, που τüσο συζητÞθηκαν και τüσες αντιδρÜσεις προκÜλεσαν.
Απü το 2008
ΜετÜ τη λÞξη εφαρμογÞς του λεγüμενου νüμου Παρασκευüπουλου, που λειτοýργησε και παρÞγαγε αποτελÝσματα για τρßα και πλÝον χρüνια, καθþς εßχε υποστεß τροποποßηση επß υπουργßας Σταýρου ΚοντονÞ στην κατεýθυνση να μη βγαßνουν üλοι αδιακρßτως, το ερþτημα που τßθεται πλÝον εßναι ποιο θα εßναι το μÝλλον ενüς νüμου που Ýχει επικριθεß üσο ελÜχιστοι.
Ο νÝος υπουργüς Δικαιοσýνης ΜιχÜλης ΚαλογÞρου αναμÝνεται να δþσει την απÜντηση στο ερþτημα για την τýχη του νüμου προσεχþς, üμως η πρακτικÞ των τελευταßων ετþν, απü το 2008 Ýως τþρα, εßναι πÜντα η ßδια. Οι νüμοι αποσυμφüρησης των φυλακþν, üπως λÝγονται, μüλις λÞξουν παρατεßνονται.
Στην περßπτωση του λεγüμενου νüμου Παρασκευüπουλου δικαστÝς και νομικοß εκτιμοýν πως τα πρÜγματα δεν φαßνεται να εξελßσσονται αλλιþς, με Üλλα λüγια η παρÜταση του νüμου σχεδüν προεξοφλεßται.
Αγνωστο üμως προς το παρüν παραμÝνει –διüτι ο νÝος υπουργüς μüλις ανÝλαβε καθÞκοντα– αν κÜποιες διατÜξεις του ενδεχομÝνως μπορεß να αλλÜξουν, μειþνοντας τους κινδýνους να βγαßνουν απü τις φυλακÝς και κρατοýμενοι που δεν θα Ýπρεπε.
ΠÜντως, οι üποιες τροποποιÞσεις εßχε υποστεß ο συγκεκριμÝνος νüμος και επß υπουργßας Σταýρου ΚοντονÞ, με τις οποßες εξαιρÝθηκαν κατηγορßες βαριþν εγκλημÜτων απü τις πρüωρες αποφυλακßσεις κρατουμÝνων, μπορεß να περιüρισαν μεν τις αρνητικÝς συνÝπειÝς του, αλλÜ το κακü εßχε Þδη γßνει, καθþς πολλοß σκληροß κακοποιοß πρüλαβαν και βγÞκαν και κÜποιοι απü αυτοýς ξανÜκαναν τα ßδια αφαιρþντας ζωÝς, ληστεýοντας και αναπαρÜγοντας τη βαριÜ εγκληματικüτητα.
Τι συμβαßνει στο εξωτερικü
Κι ενþ εδþ η λογικÞ τοý να αδειÜζουν οι φυλακÝς με νüμους αποσυμφüρησης, üταν οι κρατοýμενοι εßναι Ýνας πÜνω στον Üλλον, καθορßζει βασικÝς πτυχÝς της σωφρονιστικÞς πολιτικÞς, ειδικÜ τα τελευταßα χρüνια, και μÜλιστα με επιχειρηματολογßα που «ακουμπÜει» στα αυτονüητα περß δικαιωμÜτων των κρατουμÝνων, σε Ευρþπη, ΗνωμÝνες Πολιτεßες, διεθνεßς οργανισμοýς και Συμβοýλιο της Ευρþπης, τα πρÜγματα αντιμετωπßζονται απü χρüνια εντελþς διαφορετικÜ.
Το δüγμα που επικρατεß κυρßως στην πρÜξη εßναι Ýνα: Üλλη αντιμετþπιση για την Þπια εγκληματικüτητα κι Üλλη για τη σκληρÞ και την οργανωμÝνη.
Με Üλλα λüγια, το «αδιακρßτως» για τις αποφυλακßσεις δεν νοεßται και οι σκληροß κακοποιοß, το οργανωμÝνο Ýγκλημα, η τρομοκρατßα αντιμετωπßζονται διαφορετικÜ, ενþ οι φυλακÝς, που ονομÜζονται υψßστης ασφαλεßας, με προδιαγραφÝς τÞρησης των δικαιωμÜτων των εγκλεßστων, αποτελοýν πραγματικüτητα για τις περισσüτερες, αν üχι για üλες, τις ευρωπαúκÝς χþρες.
Εýκολες λýσεις για δýσκολα θÝματα
ΔικαστÝς, θεωρητικοß και Üνθρωποι που καλοýνται να εφαρμüσουν τους νüμους κροýουν απü καιρü τον κþδωνα του κινδýνου για τις νομοθετικÝς επιλογÝς των αποφυλακßσεων, χÜριν αδειÜσματος των φυλακþν, επισημαßνοντας üτι η επιλογÞ εýκολων λýσεων σε τÝτοια δýσκολα θÝματα Ýχει συνÝπειες για τους πολßτες και μÜλιστα οδυνηρÝς για εκεßνους που Ýχουν κατÜ καιροýς την ατυχßα να αποτελÝσουν στüχο των αποφυλακισμÝνων κακοποιþν. Ομως, αυτÞ η πρακτικÞ μετρÜει αρκετοýς νüμους αποσυμφüρησης των φυλακþν, απü το 2008 που ξεκßνησε Ýως σÞμερα, καθþς δεν υπÞρξε υπουργüς που να μην Ýβαλε την υπογραφÞ του σε νüμο εξüδου κρατουμÝνων απü τις φυλακÝς πρüωρα, με τον κ. Νßκο Παρασκευüπουλο να το «τερματßζει», ανοßγοντας την πüρτα των σωφρονιστικþν καταστημÜτων σχεδüν για üλους, χωρßς δηλαδÞ να εξαιρÝσει κατηγορßες βαριþν και ειδεχθþν εγκλημÜτων. Τα αποτελÝσματα πλÝον, γνωστÜ. ΠÜνω απü 12 χιλιÜδες κρατοýμενοι πρüωρα Ýξω. Απü αυτοýς, μüνον το 2017, 320 για ληστεßες, 1.137 για κλοπÝς και 698 για ναρκωτικÜ. Και κοντÜ σε αυτÜ και οι περιπτþσεις τýπου Αριστεßδη Φλþρου που βγαßνουν με τα πιστοποιητικÜ αναπηρßας χωρßς δικαστικÞ αξιολüγηση. Οσο για τα δικαιþματα ασφÜλειας των πολιτþν, για το αßσθημα δικαιοσýνης της κοινωνßας που δοκιμÜζεται και για τα θÝματα της αντεγκληματικÞς πολιτικÞς τα πλÞγματα εßναι πολλÜ και ως φαßνεται πÜμε –σε σχÝση με την Ευρþπη και τη διεθνÞ τÜση– ανÜποδα σαν τον κÜβουρα.
kathimerini.gr
