Το ασημÝνιο βÝλος μιας κρατικοδßαιτης «μπανανßας»
Του ΑνδρÝα Ζαμποýκα
ΜÝχρι τη δεκαετßα του 1880 η μüνη σιδηροδρομικÞ γραμμÞ που εßχε κατασκευαστεß στην ΕλλÜδα Þταν αυτÞ που συνÝδεε την ΑθÞνα με τον ΠειραιÜ και εßχε μÞκος μüλις 9 χιλιομÝτρων. ΑλλÜ και αυτÞ χρειÜστηκε δþδεκα χρüνια και πολλÝς περιπÝτειες για να κατασκευαστεß. Το σιδηροδρομικü δßκτυο της ΕλλÜδας ολοκληρþθηκε σε τρεις περßπου δεκαετßες, απü το 1880 και μετÜ.
Η μεγÜλη þθηση δüθηκε στις πρþτες πρωθυπουργßες του Χαρßλαου Τρικοýπη (1882-1892), οπüτε και κατασκευÜστηκαν 900 χιλιüμετρα σιδηροδρομικÞς γραμμÞς. Τα οικονομικÜ προβλÞματα που αντιμετþπισε το ελληνικü κρÜτος επιβρÜδυναν την κατασκευÞ του Ýργου στη δεκαετßα του 1890 και το δßκτυο ολοκληρþθηκε μüλις το 1909. Στο μεγαλýτερο τμÞμα του το δßκτυο Þταν μετρικü...με γραμμÝς πλÜτους ενüς μüνο μÝτρου, τη στιγμÞ που οι διεθνεßς προδιαγραφÝς προÝβλεπαν γραμμÝς πλÜτους 1,56 μÝτρων. Αυτü σÞμαινε üτι το δßκτυο σχεδιÜστηκε για να εξυπηρετεß τοπικÝς κυρßως ανÜγκες, χωρßς φιλοδοξßες να αποτελÝσει τμÞμα του διεθνοýς δικτýου.
Aυτü το τελευταßο με το «μετρικü δßκτυο» εßναι ενδεικτικü για το τι συνÝβαινε τüτε και τι συμβαßνει σÞμερα με τους σιδηρüδρομους της χþρας. Με τις προδιαγραφÝς να εξυπηρετοýν την εσωστρÝφεια του ελληνικοý κρατισμοý και üχι την εξυπηρÝτηση των πραγματικþν αναγκþν και την σýνδεση της ΕλλÜδας με τις εξωτερικÝς αγορÝς.
Τα τριτοκοσμικÜ ελληνικÜ τραßνα απü την εποχÞ του Τρικοýπη, επιβÜρυναν τον ¸λληνα φορολογοýμενο με δισεκατομμýρια ευρþ! Μüνο το τελευταßο χρÝος που κατÝγραψε η ΤΡΑΙΝΟΣΕ ξεπερνοýσε τα 700 εκατ. ευρþ και επιβÜρυνε φυσικÜ το δημüσιο ταμεßο για να πουληθεß. Χωρßς να υπολογßσουμε τα υπüλοιπα που απορροφÞθηκαν στο παρελθüν, απü το κρÜτος.
Το «ΑσημÝνιο ΒÝλος» παρουσιÜστηκε στη ΔΕΘ σαν το μÝλλον των ελληνικþν σιδηροδρüμων αλλÜ, ω του θαýματος, οι ελληνικÝς υποδομÝς ακüμα δεν αντÝχουν την υποστÞριξÞ του! Τι εßναι το «ΑσημÝνιο ΒÝλος»; Εßναι το ιταλικü τρÝνο που μας Ýφεραν οι ιδιοκτÞτες της ΤΡΑΙΝΟΣΕ μüνο για να μας εντυπωσιÜσουν αλλÜ στη συνÝχεια να το επαναφÝρουν στη χþρα τους. Εßτε το αποφÜσισαν μüνοι τους εßτε σε συνεγασßα με τον υπουργü μεταφορþν Σπßρτζη.
¸τσι, μετÜ τα δοκιμαστικÜ δρομολüγια στο τμÞμα Θεσσαλονßκη-Κατερßνη, η αμαξοστοιχßα επÝστρεψε στην Ιταλßα. Και δεν εßναι ακüμα βÝβαιο üτι ο εκσυγχρονισμüς των υποδομþν θα επιτρÝψει τη δρομολüγησÞ του στο ελληνικü δßκτυο, αφοý υπÜρχουν πολλÜ τεχνικÜ προβλÞματα.
Το πρüβλημα μπορεß εýκολα να περιγραφεß, αν λÜβει κανεßς υπüψη του üτι η σιδηροδρομικÞ «περιπÝτεια» στην ΕλλÜδα εßναι μοιρασμÝνη σε πÝντε διαφορετικÜ επεισüδια. ¸τσι þστε να μην Ýχει ποτÝ το Ýνα επßδραση στην εξÝλιξη του Üλλου, και να δßνει την δυνατüτητα σε üλους να καλýπτονται απü την κρατικÞ «μÝριμνα»... Ο ΟΣΕ εßναι υπεýθυνος για την εýρυθμη λειτουργßα της υποδομÞς τραßνων και δικτýου. Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ εßναι υπεýθυνη μüνο για τη χρÞση της υποδομÞς, δηλαδÞ γραμμþν, υλικþν και τραßνων. Η ΕΕΣΣΤΥ εßναι υπεýθυνη για τη συντÞρηση του τροχαßου υλικοý. Η ΓΑΙΟΣΕ εßναι υπεýθυνη για την ακßνητη περιουσßα και η ΕΡΓΟΣΕ για την επßβλεψη των Ýργων!
ΣυμπÝρασμα: στην κρατικοδßαιτη «μπανανßα» μας, το ταξßδι με τρÝνο εßναι τüσο γραφικü, üσο και η διÜθεσÞ μας να αλλÜξουμε τον κüσμο με ρüπαλα. ΑλλÜ που θα πÜει, κÜποια στιγμÞ θα ανÝβουμε και στο ασημÝνιο βÝλος. ΜÝχρι τüτε, üπως εßχε πει παλιÜ, ο ΣτÝφανος ΜÜνος, θα Þταν πιο οικονομικü σε επßπεδο υπηρεσιþν, ο ΟΣΕ να μετακινεß τους επιβÜτες του με ταξß, παρÜ να λειτουργεß το δßκτυο των υπηρεσιþν του..!
