Πίσω στο ευρετήριο

Το σύνδρομο του φόβου

Μια λέξη κυριάρχησε στις χθεσινές δηλώσεις του κ. Παναγιώτη Ψωμιάδη που έκανε στους δημοσιογράφους σχετικά με την υποψηφιότητα της κ. Γκιουλ Καραχασάν στην υπερνομαρχία Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης. Η λέξη «φόβος». Σύμφωνα με τηλεγράφημα του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων, ο νομάρχης Θεσσαλονίκης δήλωσε πως «στη χώρα μας φοβόμαστε να πούμε ότι είμαστε Eλληνες. Φοβόμαστε να υπερασπιστούμε τα δίκαιά μας. Δεν ξέρω πού πάει αυτή η χώρα. Φοβάμαι για το μέλλον. Ειλικρινά φοβάμαι για το μέλλον. Εγώ σέβομαι τον κ. Παπανδρέου όσο κανένας της δικής μου παράταξης και το έχω καταθέσει. Oμως φοβάμαι για το αύριο. Φοβάμαι για το μέλλον των παιδιών μας».

Κατʼ αρχήν οι φόβοι του είναι κομμάτι υπερβολικοί. Το σύνολο των συμπολιτών μας, πλην ελαχίστων που πιθανώς πάσχουν από σύνδρομο καταδίωξης, όχι μόνο δεν φοβούνται να δηλώνουν Eλληνες, αλλά το διατρανώνουν με κάθε ευκαιρία. Εδώ, δεν φοβήθηκε να δηλώσει Ελληνίδα ένα κοριτσόπουλο 27 χρόνων που διεκδικεί χωρίς μεγάλες ελπίδες μια υπερνομαρχία, φοβάται να δηλώσει Eλλην ο σχεδόν εξηντάρης και ήδη εκλεγμένος νομάρχης Θεσσαλονίκης;

Το γεγονός όμως ότι σε μια μόνο δήλωση υπάρχει έξι φορές η λέξη «φόβος» και τα παράγωγά της, πρέπει να μας προβληματίσει. Τι ακριβώς φοβάται ο εκλεγμένος με συντριπτική πλειοψηφία νομάρχης 1,5 και πλέον εκατομμυρίου Ελλήνων της συμπρωτεύουσας;

Είναι φυσικό να δηλώνει ότι «δεν ξέρει πού πάει αυτή η χώρα». Για να πούμε και του κ. Ψωμιάδη του δίκιο κανείς «δεν ξέρει πού πάει αυτή η χώρα». Oπως δήλωσε ο μεγάλος φυσικός Νιλς Μπορ «η πρόβλεψη είναι πολύ δύσκολη, ειδικά για το μέλλον».

Η διαφορά όμως ενός πολιτικού ηγέτη με ένα πολιτικό δεν είναι πως ο πρώτος γνωρίζει το μέλλον και ο δεύτερος το αγνοεί. Είναι πως ο ένας το διαμορφώνει, ενώ ο άλλος απλώς το φοβάται. Είναι πως ο ηγέτης βρίσκει ευκαιρίες σε κάθε πρόκληση, ενώ ο πολιτικός ανακαλύπτει προκλήσεις σε κάθε ευκαιρία.

Ο φόβος είναι κατανοητός. Δεν αποτελεί καν προνόμιο του είδους μας. Oλα τα έμβια όντα φοβούνται. Μόνο που οι έχοντες νου και γνώση άνθρωποι διυλίζουν τους φόβους των με βάση την προηγούμενη εμπειρία. Σε σχέση λοιπόν με το παρελθόν τι μπορεί να φοβάται η Ελλάδα για το μέλλον;

Κακά τα ψέματα (και δικαιολογημένες οι γκρίνιες για την παρούσα κατάσταση), αλλά αυτή η μικρή χώρα πέτυχε πολλά τα τελευταία πενήντα χρόνια. Κατόρθωσε να ανορθωθεί οικονομικά έπειτα από μια καταστρεπτική κατοχή και ένα εξίσου καταστροφικό εμφύλιο. Ανήκει στην ομάδα των τριάντα πιο ανεπτυγμένων χωρών του πλανήτη. Είναι η μοναδική χώρα της περιοχής που μετέχει σε όλους τους δυτικούς διεθνείς οργανισμούς. Είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Eνωσης που οι γείτονες εκλιπαρούν να μπούνε. Eχει ένα από τα ισχυρότερα νομίσματα του πλανήτη. Πέρασε αλώβητη από τις καταστρεπτικές για τα Βαλκάνια ανακατατάξεις στη δεκαετία του 1990. Από χώρα εξαγωγής μεταναστών έγινε πόλος έλξης για χιλιάδες εργαζόμενους που λάθρα ή νόμιμα ψάχνουν εδώ στον ήλιο μοίρα. Είναι η μικρότερη χώρα στον κόσμο που διοργάνωσε Ολυμπιακούς Αγώνες και τους έκανε καλά. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που παρά τις παραλείψεις, τα προβλήματα και τις δυσλειτουργίες, αν κοιτάξει στο παρελθόν πρέπει να αισιοδοξεί για το μέλλον.

Oλα αυτά βέβαια δεν δημιουργήθηκαν εν κενώ, ούτε επιτεύχθηκαν χωρίς τριβές και ρίσκα. Υπήρξαν προκλήσεις που εκείνη την εποχή φάνηκαν δυσθεώρητες στους πολιτικούς και ευκαιρίες που την ίδια εποχή άρπαξαν οι ηγέτες. Η χώρα οπισθοδρόμησε μόνο όταν κιότεψε.

Δεν είναι όλα καλά καμωμένα στην Ελλάδα. Υπάρχουν προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν και νέες προκλήσεις που πρέπει να απαντηθούν. Ο καλύτερος τρόπος αποτυχίας στο νέο περιβάλλον είναι αυτός ο άλογος φόβος για το μέλλον που εξέφρασε ο κ. Ψωμιάδης. Η παράλυση που αυτός γεννά. Η στασιμότητα που δημιουργεί.

Αυτός, λοιπόν, ο φόβος δεν ταιριάζει στους Eλληνες. Τουλάχιστον στη συντριπτική πλειονότητά τους. Σε εκείνους που δεν φοβούνται να δηλώνουν Eλληνες...