Το Ιστορικό δίλημμα της Τουρκίας
Του
Γεράσιμου Καζάνα.
Και
το τουρκικό στρατιωτικό κατεστημένο,
καθώς επίσης και το τουρκικό
διπλωματικό κατεστημένο έχουν σαφή
ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Με μια σαφή
διαφορά από τα πολιτικά κόμματα της
Τουρκίας, να μην απολέσουν με τον
ενταξιακό προσανατολισμό τα κεκτημένα,
που στο όνομα του κεμαλισμού περί
κοσμικού κράτους, απολάμβαναν το
μεγαλύτερο μερίδιο της πολιτικής
εξουσίας, επαναλαμβάνοντας τη λαϊκή
παροιμία: “και τη πίτα ολόκληρη και το
σκύλο χορτάτο”.
Όμως
θα αδικούσαμε το στρατιωτικό
κατεστημένο της Τουρκίας, αν δεν
τονίζαμε τη μεγίστη προσφορά στη
διαφύλαξη του κοσμικού κράτους έναντι
του θρησκευτικού φανατισμού του Ισλάμ.
Αλλά η ιστορική αυτή περίοδος πέρασε
ανεπιστρεπτί. Το κοσμικό κράτος της
Τουρκίας διαφυλάσσει πλέον ο γενικός
προσανατολισμός της τουρκικής
κοινωνίας προς την Ευρώπη.
Αλλά
ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της
Τουρκίας απαιτεί ξεκάθαρες λύσεις και
συν επάγεται συγκεκριμένες
μεταρρυθμίσεις, τις οποίες το τουρκικό
στρατιωτικό κατεστημένο,
εγκλωβισμένο στο παρελθόν, αδυνατεί
να συνειδητοποιήσει. Απόδειξη του λόγου
το αληθές η ανεπιφύλακτη στήριξη του
Τουρκοκύπριου ηγέτη Ραούφ Ντεκτάς, για
την απόρριψη του σχεδίου επίλυσης του
κυπριακού του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ
Κόφι Ανάν, καθώς και οι συνεχείς και
μάλιστα αυξανόμενες παραβιάσεις των
τουρκικών αεροπλάνων στο Αιγαίο.
Η
περιρρέουσα άποψη είναι πως το τουρκικό
στρατιωτικό κατεστημένο μέσα και στον
ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Τουρκίας,
επιθυμεί, παίζοντας επικίνδυνα
αεροπορικά παιχνίδια στο Αιγαίο, να
υποσημειώσει πως η Τουρκία δεν
απεμπολεί τις εθνικές της διεκδικήσεις
στο Αιγαίο. Και ακόμη προσθέτουμε πως
θέλει να εμφανίζεται, ότι είναι ο
αδιαμφισβήτητος θεματοφύλακας των
εθνικών διεκδικήσεων της Τουρκίας.
Σε
αυτή την υποσημείωση της παράνομης
διεκδίκησης κινείται και ο υπουργός
Εξωτερικών της Τουρκίας Αμπντουλάχ
Γκιούλ. Ο οποίος μάλιστα πρότεινα τη
σύσταση ελληνοτουρκικής Επιτροπής για
την εξέταση των ορίων του εναέριου χώρου
του Αιγαίου. Ο δε εκπρόσωπος του
τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών
Χουσεϊν Ντιριόζ διευκρίνισε, τονίζοντας
πως: “τουρκική πλευρά εξέφρασε την
ετοιμότητά της να συζητήσει τα θέματα
του εναέριου χώρου σε διμερές επίπεδο με
την Ελλάδα. Τα όσα έχει αναφέρει η
ελληνική πλευρά, σχετικά με παραβιάσεις
και παρενοχλήσεις, δεν ανταποκρίνονται
στην πραγματικότητα και προφανώς
αποτελούν προσπάθεια κατοχύρωσης της
ελληνικής πρακτικής, που βρίσκεται σε
ανοιχτή αντίφαση με το Διεθνές Δίκαιο. Η
Άγκυρα δε δέχεται την ελληνική θέση περί
επέκτασης του εναερίου χώρου των δέκα
μιλίων, τη στιγμή, που τα χωρικά ύδατα
έχουν έκταση έξι μιλίων”.
Είναι
γνωστό ότι η Τουρκία υποκριτικά “λησμονεί”,
επικαλούμενη το Διεθνές Δίκαιο, πως ρο
Διεθνές Δίκαιο της θάλασσας, που δεν
έχει ακόμη υπογράψει, αποτελεί
αναπόσπαστο μέρος του Διεθνούς Δικαίου
και προβλέπει αιγιαλίτιδα ζώνη 12 μιλίων.
Η Ελλάδα έχει υπογράψει το Δίκαιο της
θάλασσας, αλλά η άσκηση του δικαιώματός
της, της αιγιαλίτιδας ζώνης των 12 μιλίων,
εμποδίζεται από την Τουρκία και
θεωρείται ως αιτία πολέμου, (causus
belli), με
απόφαση του σώματος της τουρκικής
εθνοσυνέλευσης, γεγονός το οποίο είναι
αντίθετο προς το Διεθνές Δίκαιο και το
ευρωπαϊκό κεκτημένο. Το γεγονός, ότι
επικαλείται το Διεθνές Δίκαιο η Τουρκία,
έστω και λανθασμένα, ενώ μέχρι τώρα
έλεγε πως οι συνοριακές διεκδικήσεις
της στο Αιγαίο είναι θέμα “πολιτικό και
όχι νομικό”, μπορεί να χαρακτηρισθεί ως
μια πρόοδος σύμπλευσης της Τουρκίας με
τη διεθνή νομιμότητα.
Τα
χρονικά όρια, όμως, για την Τουρκία πλέον
στενεύουν. Η παράγραφος 4 των
Συμπερασμάτων της Προεδρίας του Ελσίνκι
στις 10 και 11 Δεκεμβρίου 1999 είναι σαφής: “Και
παροτρύνει τα υποψήφια κράτη να
καταβάλουν κάθε προσπάθεια για την
επίλυση κάθε συνοριακής διαφοράς και
άλλων συναφών θεμάτων. Άλλως θα πρέπει
να φέρουν τη διαφορά ενώπιον του
Διεθνούς Δικαστηρίου, εντός εύλογου
χρονικού διαστήματος. Το αργότερο στα
τέλη του 2004 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα
επανεξετάσει τη κατάσταση ως προς κάθε
εκκρεμή διαφορά, ιδίως όσον αφορά στην
ενταξιακή διαδικασία, προκειμένου να
προαγάγει την επίλυση τους μέσω του
Διεθνούς Δικαστηρίου”.
Η
Τουρκία καλείται για να καλύψει τα
κριτήρια της Κοπεγχάγης και του Ελσίνκι
να προβεί στις απαραίτητες
συνταγματικές και νομοθετικές
μεταρρυθμίσεις εσωτερικής και
εξωτερικής πολιτικής. Εξωτερικής
πολιτικής, που αναφερόμαστε στο άρθρο
αυτό, είναι δύο ενέργειες: η υπογραφή του
Δικαίου της Θάλασσας και η άρση της
απειλής, ως αιτίας πολέμου, (causus
belli), για την
επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια
από την Ελλάδα. Οι δύο αυτές ενέργειες
και μόνον λύνουν οριστικά το θέμα των
τουρκικών διεκδικήσεων, εφ’ όσον πλέον
η Τουρκία επικαλείται τις αρχές του
Διεθνούς Δικαίου.
Τον
ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Τουρκίας
είχαμε προδιαγράψει 28 χρόνια νωρίτερα.
Το 1975 στο βιβλίο μας: “Σοσιαλιστική
Δημοκρατία” και στο κεφάλαιο της
εξωτερικής πολιτικής γράψαμε,
προβλέποντας με μαθηματική ακρίβεια τη
σημερινή θέση της Τουρκίας τα ακόλουθα:
“
Ο ευρωπαϊκός διεθνισμός
πρέπει να ευοδωθεί μέσα στα πλαίσια της
εθνικής ανεξαρτησίας και της ευρωπαϊκής
συνεργασίας. Αλλά η ένταξή μας στην
Ευρωπαϊκή Κοινή Αγορά επιβάλλεται και
για εθνικούς λόγους.
Η
Τουρκία με την ένταξή μας θα βρεθεί
μπροστά στο δίλημμα: απομόνωση από την
Ευρώπη ή προσπάθεια κι αυτής να ενταχθεί
στον ευρωπαϊκό πολιτικό χώρο των
πολιτισμένων χωρών: Νομίζουμε, ότι θα
προτιμήσει το δεύτερο. Θα προσπαθήσει να
παύσει να έχει αλόγιστες εθνικές
διεκδικήσεις στο Αιγαίο, θα αποσυρθεί
από την αιματοβαμμένη Κύπρο και η
περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου θα
παύσει να είναι χώρος πολεμικής
αναμέτρησης, αλλά θα γίνει χώρος
ειρηνικής συνύπαρξης και αναγκαστικής
φιλίας των λαών”.
Με
γενναίες ιστορικές αποφάσεις το
τουρκικό στρατιωτικό και διπλωματικό
κατεστημένο και γενικότερα ολόκληρος ο
πολιτικός κόσμος της Τουρκίας,
αιρόμενοι στο ύψος των περιστάσεων για
να υπηρετήσουν σωστά τα συμφέροντα του
τουρκικού Λαού, πρέπει να τοποθετήσουν
στα αρχεία της ιστορίας τους φακέλους
εκείνους, που εναντιώνονται στα
κριτήρια της Κοπεγχάγης και του Ελσίνκι
και ν’ ανοίξουν νέα σελίδα στη τουρκική
ιστορία. Το ιστορικό δίλημμα πρέπει να
ξεπεραστεί, η Τουρκία πρέπει να έχει
θέση στην Ευρώπη.
