The strong voice of a great community
Áýãïõóôïò 2018

Ðßóù óôï åõñåôÞñéï

ΒÞματα σε κινοýμενη Üμμο: Το Κυπριακü «χαμÝνο» στο ψυχροπολεμικü κλßμα στις σχÝσεις ΗΠΑ και Τουρκßας

File Photo: Secretary-General António Guterres during a ceremony honouring the memory and legacy of former Secretary-General Kofi Annan, who passed away on 18 August at the age of 80. United Nations, New York. UN Photo/Manuel Elias

Του Κþστα ΒενιζÝλου

Στη σκιÜ ραγδαßων γεωπολιτικþν εξελßξεων στην ευρýτερη περιοχÞ θα γßνουν οι κινÞσεις εντüς Σεπτεμβρßου στο Κυπριακü, με βασικοýς παßκτες που επηρÝαζαν την Τουρκßα διαχρονικÜ, üπως οι ΗνωμÝνες Πολιτεßες, να βρßσκονται στην διαφορετικÞ üχθη. Εßναι σαφÝς πως πολεμικü κλßμα μεταξý ΗΠΑ και Τουρκßας, αν και δεν αφορÜ το Κυπριακü αναμÝνεται να το επηρεÜζει.

 ΗνωμÝνες Πολιτεßες και ΙσραÞλ σχεδιÜζουν κινÞσεις ελÝγχου της περιοχÞς, Ýχοντας στην παροýσα φÜση απÝναντι τους την Τουρκßα.Οι εξελßξεις αναμÝνονται ραγδαßες καθþς εßναι σαφÝς πως το παιχνßδι που διαδραματßζεται αφορÜ τη γεωπολιτικÞ ανακατανομÞ ισχýος και οι δýο χþρες συντονßζονται για να μην επιτρÝψουν Üλλες κινÞσεις, που θα αμφισβητοýν την κυριαρχßα τους.

 Τüσο οι Αμερικανοß üσο και οι Ισραηλινοß θεωροýν πως θα πρÝπει να εντÜξουν στους σχεδιασμοýς και τη συνεργασßα με την ΕλλÜδα και την Κýπρο. Εßναι γι’ αυτü, üπως σημεßωναν ενημερωμÝνες πηγÝς, που η επßσκεψη των υπουργþν Εξωτερικþν ΕλλÜδος και Κýπρου, Νßκου ΚοτζιÜ και Νßκου Χριστοδουλßδη, στις 13 Σεπτεμβρßου στο ΙσραÞλ, αποκτÜ μεγαλýτερη σημασßα.

 Στην ατζÝντα των συζητÞσεων τους με τον Πρωθυπουργü, Βενιαμßν ΝετανιÜχου θα εßναι και το θÝμα της ΑσφÜλειας και απü τα αποτελÝσματα θα διαφανεß το εýρος και τα χαρακτηριστικÜ της συνεργασßας.

  •  Η Λευκωσßα φαßνεται να Ýχει επεξεργαστεß κÜποιες ιδÝες, τις οποßες θα θÝσει ενþπιον των Ισραηλινþν. Την ßδια þρα, üπως συναφþς επισημαßνεται απü τρßτους παρατηρητÝς, η μÝχρι σÞμερα συνεργασßα Κýπρου και ΙσραÞλ Þταν ετεροβαρÞς. Η Λευκωσßα διευκüλυνε και το Τελ Αβßβ αξιοποιοýσε αυτÝς τις διευκολýνσεις χωρßς ουσιαστικÜ ανταλλÜγματα.
  • ΜÝσα σε Ýνα, λοιπüν, κλßμα ψυχροπολεμικü με αξιοποßηση απü αμερικανικÞς πλευρÜς του εργαλεßου των οικονομικþν κυρþσεων, το Κυπριακü δεν βρßσκεται μεν στη μεγÜλη εικüνα, ωστüσο, εκ των πραγμÜτων κινÞσεις Ýγιναν και γßνονται. Το σκηνικü αφορÜ τüσο το πολιτικü θÝμα, το Κυπριακü üσο και τα ενεργειακÜ με φüντο τις γεωπολιτικÝς αλλαγÝς και τις νÝες ισορροπßες στην περιοχÞ.

  • Πρþτο, σε ü,τι αφορÜ τα ενεργειακÜ, πληροφορßες φÝρουν την αμερικανικÞ εταιρεßα Exxon Mobil να μελετÜ το ενδεχüμενο επßσπευσης, κατÜ μερικÝς ημÝρες, των ερευνþν της στο οικüπεδο 10 της κυπριακÞς ΑΟΖ. Αυτü ενδεχομÝνως να μετακινεß τις Ýρευνες τον Οκτþβριο αντß ΝοÝμβριο. Επß της ουσßας αυτü δεν σημαßνει και πολλÜ.
  • Οι Αμερικανοß, φαßνεται να μην ανταποκρßνονται σε παρεμβÜσεις απü τρßτους, τους Üλλους «συνÞθεις υπüπτους», για να υπÜρξει μιας μορφÞς συνεννüηση με την τουρκικÞ πλευρÜ. Σαφþς και η εταιρεßα δεν επιθυμεß περιπλοκÝς με τις üποιες κινÞσεις σχεδιÜζει η Τουρκßα στην κυπριακÞ ΑΟΖ, ωστüσο, δεν Ýχει μÝχρι στιγμÞς δημιουργÞσει κανÜλια επικοινωνßας. Μια συμφωνßα στο Κυπριακü, σαφþς και θεωροýν πως ενδεχομÝνως θα διευκüλυνε τις Ýρευνες τους, δεν φαßνεται üμως η εταιρεßα να ασχολεßται με το ζÞτημα αυτü.

  • Δεýτερο, εντüς Σεπτεμβρßου αναμÝνεται να ξεκαθαρßσει το τοπßο στο Κυπριακü. Η απεσταλμÝνη του Γενικοý ΓραμματÝα του ΟΗΕ, ΤζÝιν Χολ Λουτ, θα ολοκληρþσει τις επαφÝς στην ΑθÞνα (11 Σεπτεμβρßου) με τον Νßκο ΚοτζιÜ και στις ΒρυξÝλλες (13 Σεπτεμβρßου) με την επικεφαλÞς της ΚοινÞ ΕξωτερικÞς ΠολιτικÞς και ΠολιτικÞς ΑσφÜλειας (ΚΕΠΠΑ), Φρεντερßκα Μογκερßνι. Ημερομηνßα για συνÜντηση με το Βρετανü ΥΠΕΞ δεν Ýγινε γνωστÞ, αλλÜ αναμÝνεται να εßναι τις ßδιες ημÝρες.
  • Απü την Ýκθεση της κ. Λουτ αναμÝνεται üτι θα κριθοýν τα επüμενα βÞματα, αν και τον τελικü λüγο τον Ýχει ο Γενικüς ΓραμματÝας, ο οποßος σε ü,τι αφορÜ το Κυπριακü Ýχει «καεß» στο παρελθüν απü συμβουλÝς υφισταμÝνων του. Η κ. Λουτ, πÜντως, κινεßται με Üκρα μυστικüτητα, σε βαθμü που δεν Ýχει ενημερþσει καν την ομÜδα του ΟΗΕ στην Κýπρο.

    Ο Γενικüς ΓραμματÝας Ýχει ενþπιον του δýο ενδεχüμενα: Εßτε θα καλÝσει τους εβρισκüμενους στη ΝÝα Υüρκη, Πρüεδρο ΑναστασιÜδη και κατοχικü ηγÝτη, ΜουσταφÜ Ακιντζß, για να τους ανακοινþσει üτι δεν μπορεß σε αυτÞ τη φÜση να αναλÜβει πρωτοβουλßα εßτε θα συγκαλÝσει ΠενταμερÞ ΔιÜσκεψη. Στην περßπτωση που θα ισχýσει το πρþτο σενÜριο, οι üποιες εξελßξεις θα αναβληθοýν επ´ αüριστον. Σε περßπτωση του δευτÝρου σεναρßου, θα αξιοποιηθεß και η εκεß παρουσßα του Πρωθυπουργοý της ΕλλÜδος, ΑλÝξη Τσßπρα και του ΠροÝδρου της Τουρκßας, ΡετζÝπ Ταγßπ ΕρντογÜν για τη σýγκληση Πενταμεροýς ΔιÜσκεψης.

    Η αντιπαρÜθεση ΗΠΑ και Τουρκßας, επηρεÜζει το Κυπριακü στο βαθμü που η üποια πιθανÞ παρÝμβαση της ΟυÜσινγκτον προς την ¢γκυρα δεν μπορεß να γßνει καθþς δεν διαθÝτει την επιρροÞ που εßχε στο παρελθüν. Πüσο θα κρατÞσει αυτÞ η αντιπαρÜθεση; ΜÝχρι να ξεκαθαρßσει το θÝμα των ρωσικþν πυραýλων S-400, η παρÜδοση των οποßων στην Τουρκßα τοποθετεßται το 2019. ΜÝχρι τüτε η κüντρα θα συνεχßζεται εκτüς κι εÜν αλλÜξει σχÝδια η ¢γκυρα πριν την ημερομηνßα παραλαβÞς. Τüτε, το Κυπριακü ενδεχομÝνως να αποτελεß μÝρος του μπüνους προς την ¢γκυρα.

     Πþς θα κινηθεß η ΚυπριακÞ Δημοκρατßα ενüψει αυτοý του ψυχροπολεμικοý κλßματος στις σχÝσεις ΗΠΑ και Τουρκßας; Αυτü θα διαφανεß στη συνÝχεια, οι ευκαιρßες και οι συγκυρßες δεν εßναι πÜντως μονßμως ανοικτÜ παρÜθυρα. ΕÜν και εφüσον ενδιαφÝρει φυσικÜ η αξιοποßηση των εξελßξεων αυτþν.

    Στην εξßσωση και η Γαλλßα

    Ο ΓÜλλος υπουργüς Εξωτερικþν, Ζαν Ιβ Λε ΝτριÜν, ο οποßος θα επισκεπτüταν τον περασμÝνο Ιοýνιο την Κýπρο, την ΕλλÜδα και την Αßγυπτο, θα Ýρθει τον ΣεπτÝμβριο στη Λευκωσßα. Το ταξßδι τüτε αναβλÞθηκε για προσωπικοýς λüγους, τþρα üμως θα πραγματοποιηθεß και Ýχει Þδη καθοριστεß.

     Ο ΓÜλλος ΥΠΕΞ θα Ýρθει στην Κýπρο σε μια ιδιαßτερα κρßσιμη περßοδο. Απü τη μια εßναι οι ενεργειακοß σχεδιασμοß που αφοροýν και στο Παρßσι καθþς η ΤΟΤΑΛ δραστηριοποιεßται σε τεμÜχια της κυπριακÞς ΑΟΖ. Απü την Üλλη, η Γαλλßα επιχειρεß να προσεγγßσει την ¢γκυρα μετÜ και τη σýγκρουση της Τουρκßας με τις ΗΠΑ, κυρßως σε ü,τι αφορÜ στο πεδßο της οικονομßας.

    Τρεις συναντÞσεις ΚοτζιÜ και Τσαβοýσογλου

     Τρεις συναντÞσεις θα Ýχουν αυτÞ την περßοδο οι υπουργοß Εξωτερικþν της ΕλλÜδας και της Τουρκßας, Νßκος ΚοτζιÜς και Μεβλοýτ Τσαβοýσογλου και το Κυπριακü αναμÝνεται να εßναι στην ατζÝντα των συζητÞσεþν τους. Για την ακρßβεια, με βÜση και τα üσα Ýχει διαμηνýσει ο Γενικüς ΓραμματÝας των ΗνωμÝνων Εθνþν, Αντüνιο ΓκουτÝρες, οι δýο χþρες θα πρÝπει να συζητÞσουν θÝματα ΑσφÜλειας και ΕγγυÞσεων.

     Η ΑθÞνα ως γνωστüν Ýχει παρουσιÜσει ολοκληρωμÝνη πρüταση και για πρþτη φορÜ υπÜρχει συνολικÞ θÝση για το ζÞτημα της ΑσφÜλειας. Η Τουρκßα λüγω της επιμονÞς της στις εγγυÞσεις και την παρουσßα στρατευμÜτων και μετÜ τη λýση, οδÞγησε σε ναυÜγιο την ΠενταμερÞ ΔιÜσκεψη στο Κραν ΜοντÜνα, το περσινü καλοκαßρι.

    Οι δýο υπουργοß Εξωτερικþν, λοιπüν, θα συναντηθοýν πρþτα στην Üτυπη σýνοδο των υπουργþν Εξωτερικþν της Ε.Ε. (Gymnich), που συνÝρχεται στις 30-31 Αυγοýστου. Η Τουρκßα, η Αλβανßα, η Σερβßα και τα Σκüπια Ýχουν προσκληθεß για να συμμετÜσχουν στην Üτυπη σýνοδο.

    Η δεýτερη συνÜντηση των ΚοτζιÜ και Τσαβοýσογλου θα γßνει στη Σμýρνη, üπου στις 4 Σεπτεμβρßου θα τελεστοýν τα εγκαßνια του κτηρßου του ελληνικοý προξενεßου. Σημειþνεται συναφþς üτι τα εγκαßνια εßχαν αναβληθεß λüγω της παρÜνομης κρÜτησης των δýο ΕλλÞνων αξιωματικþν απü την τουρκικÞ κυβÝρνηση.

    Η τρßτη συνÜντηση θα πραγματοποιηθεß στη ΝÝα Υüρκη, στο περιθþριο της ΓενικÞς ΣυνÝλευσης των ΗνωμÝνων Εθνþν, το δεýτερο δεκαπενθÞμερο Σεπτεμβρßου, üταν αναμÝνεται üτι θα ξεκαθαρßσει το τοπßο σε σχÝση με το τι μÝλλει γενÝσθαι στο Κυπριακü.

     Σε ανοικτÞ γραμμÞ επικοινωνßας βρßσκονται οι δýο ΥΠΕΞ, ΕλλÜδας και Κýπρου, ΚοτζιÜς και Χριστοδουλßδης, που θα Ýχουν πολλÝς ευκαιρßες αυτÞ την περßοδο να τα πουν απü κοντÜ.